Complementszinnen
Complementszinnen van de indirecte rede
Een complementszin van de indirecte rede is altijd een lijdendvoorwerpszin.
De indirecte rede kan in het Grieks de volgende vormen aannemen:
- wanneer de uiting in de directe rede uit een bewering of een mededeling bestaat, wordt de indirecte rede geconstrueerd met ότι of πως;
- wanneer de uiting in de directe rede uit een bevel of een verbod bestaat, wordt de indirecte rede geconstrueerd met να;
- wanneer de uiting in de directe rede uit een vraag bestaat, wordt de indirecte rede geconstrueerd met αν of met een vraagwoord.
Bij de omzetting van de directe rede naar de indirecte rede handhaaft het Grieks meestal de tijd van de directe rede, ongeacht de tijd waarin de inleidende zin staat:
| bewering of mededeling: ότι of πως | |||
| "σ' αγαπώ" |
μου λέει πως μ' αγαπάει. θα μου πει πως μ' αγαπάει. μου είχε πει πως μ' αγαπάει. |
hij zegt dat hij van mij houdt. hij zal zeggen dat hij van me houdt. hij had gezegd dat hij van me hield. |
|
| "θα έρθουμε" |
λένε ότι θα έρθουν. έλεγαν ότι θα έρθουν. |
ze zeggen dat ze (zullen) komen. ze zeiden dat ze zouden komen. |
|
| "αν μπορούσα, θα ερχόμουν" | μας έγραψε πως, αν μπορούσε, θα ερχόταν. | hij schreef ons dat hij zou komen, als hij kon. | |
| "έχουμε ξανάρθει" | μας βεβαίωσαν ότι έχουν ξανάρθει. | ze verzekerden ons dat ze hier eerder waren geweest. | |
| bevel of verbod: να | |||
| "άφησέ το!" | μου είπε να το αφήσω. | ze zei me dat ik het los moest laten. | |
| "διαβάστε το!" | μας παρακάλεσαν να το διαβάσουμε. | ze verzochten ons het te lezen. | |
| "έλα εδώ, αμέσως!" | μου φώναξε να 'ρθω αμέσως. | ze riep dat ik onmiddellijk moest komen. | |
| "πάρ' το μαζί σου!" | η Καίτη μου είπε να το πάρω μαζί μου. | Cathy zei me dat het mee moest nemen. | |
| "φύγε και να μην ξανάρθεις!" | μου πέταξε στα μούτρα να μην ξανάρθω. | hij zei me recht in m'n gezicht dat ik 't niet moest wagen terug te komen. | |
| vraag: αν of vraagwoord. | |||
| "έχεις πονοκέφαλο;" | με ρώτησε αν έχω πονοκέφαλο. | hij vroeg me of ik hoofdpijn had. | |
| "πού είναι η χτεσινή εφημερίδα;" | με ρώτησε πού είναι η χτεσινή εφημερίδα. | ze vroeg me waar de krant van gisteren was. | |
| "γιατί δεν μου μιλάει ο Γιώργος;" | αναρωτιέμαι γιατί δε μου μιλάει. | ik vraag me af waarom hij niet tegen me spreekt. | |
De in het Nederlands verplichte procedure waarbij de verleden tijd
van het werkwoord in de hoofdzin overgenomen wordt door het
werkwoord in de bijzin, is in het Grieks minder gebruikelijk; dit
omdat er snel kans op onduidelijkheid ontstaat.
Wil men de tijd van het werkwoord in de bijzin toch aanpassen, dan
gelden de volgende regels:
| directe rede | indirecte rede | |
| praesens | -> | imperfectum |
| futurum | -> | θα + imperfectum |
| indicativus aoristi | -> | plusquamperfectum |
| "μ' αγαπάς;" | με ρώτησε αν τον αγαπούσα. | ze vroeg me of ik van haar hield. |
| "θα έρθει;" | αμφέβαλα αν θα ερχόταν. | ik twijfelde of hij zou komen. |
| "έφυγαν;" | δεν ήξερε αν είχαν φύγει. | hij wist niet of ze waren weggegaan. |