fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Synt/SyntBijz/SyntBijzComp2>

Complementszinnen



Complementszinnen (aanvullingszinnen) zijn bijzinnen die een bepaalde functie bij het werkwoord in de hoofdzin vervullen, bijvoorbeeld lijdend voorwerp, onderwerp etc.
Ze heten dan ook wel onderwerpszin, lijdend voorwerpszin, meewerkend voorwerpszin, gezegdezin (eigenlijk naamwoordelijk-deel-van-het-gezegde-zin).
Strikt genomen kan het ook zijn voorzetsel voorwerpszin, bijvoeglijke bepalingszin, bijwoordelijke bepalingszin.
Er is geen verschil tussen een bijwoordelijke bepalingszin en een bijwoordelijke bijzin.
In tegenstelling tot bijwoordelijke en bijvoeglijke bepalingen kunnen complementen niet weggelaten worden zonder dat de zin ongrammaticaal wordt.
Bijvoorbeeld: 'Gisteren zag ik de rode auto'.
In deze voorbeeldzin kunnen 'gisteren' (bijwoordelijke bepaling) en 'rode' (bijvoeglijke bepaling) weggelaten worden, maar 'ik' (onderwerp) en 'de auto' (lijdend voorwerp) niet. Dat is omdat het werkwoord 'zien' per definitie twee complementen bij zich heeft: het onderwerp en het lijdend voorwerp.
 

onderwerpszin όποιος πεινάει, καρβέλια ονειρεύεται. honger maakt rauwe bonen zoet (lett.: alwie honger heeft, droomt van boerenbroden).
naamwoordelijke bijzin φαίνεται ότι θα βρέξει.
είναι ώρα να πηγαίνουμε.
het lijkt erop dat het gaat regenen.
het is tijd dat wij gaan.
lijdend voorwerpszin δεν ήξερα ότι ήσουν εκεί. ik wist niet dat je daar was.
meewerkend voorwerpszin de leraar geeft strafwerk aan wie te laat komt. de leraar geeft hem strafwerk.

 

Binnen de complementszinnen kunnen de volgende soorten worden onderscheiden:
- complementszinnen die een wil, wens, mogelijkheid of noodzaak uitdrukken ingeleid door να
 

wens σε παρακαλώ να έρχεσαι στην ώρα σου. ik verzoek je voortaan op tijd te komen.
mogelijkheid μπορείς να πας στην ώρα σου; kun je op tijd komen?
noodzaak πρέπει να πας στην ώρα σου. je moet op tijd komen.

 

- complementszinnen na werkwoorden van uiting, mening of kennis, ingeleid door ότι/πως
 

uiting δήλωσε ότι σε λίγο θα φύγει. hij verklaarde dat hij kort daarop zou vertrekken.
mening νομίζω ότι έχεις δίκιο. ik denk dat je gelijk hebt.
kennis δε ήξερα ότι ήσουν εκεί. ik wist niet dat je daar was.

 

- gesubstantiveerde complementszinnen
 

  το να αγοράζεις σπίτι, είναι μεγάλη υπόθεση. het kopen van een huis is een hele aangelegenheid.

 

- complementszinnen na werkwoorden van vrees of bezorgdheid, ingeleid door μη(ν)/μήπως
 

  ανησυχούσαν μήπως δεν προλάβουν το πλοίο. ze waren bang dat ze de boot niet zouden halen.

 

- complementszinnen van de indirecte rede
 

  με ρώτησε αν έχω πονοκέφαλο. hij vroeg me of ik hoofdpijn had.

 

- complementszinnen na werkwoorden van emotie, ingeleid door που
 

  χαίρομαι που ήρθες. ik ben blij dat je gekomen bent.

 

- complementszinnen na werkwoorden van waarneming, ingeleid door που
 

  είδα το τρένο που ξεκινούσε. ik zag de trein vertrekken.

 

- betrekkelijke bijzin met ingesloten antecedent.


  φάε όσο μπορείς. eet zoveel (/alwat) je kunt.

 

 

 

 

 

 © Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 
  
 

Betekenis:
Semantiek

l

Zin:
Syntaxis

l

Woord:
Morfologie

l

Letter:
Alfabet

l

Klank:
Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

Opmerkingen
Bij de bespreking van bijzinnen kunnen verschillende invalshoeken gekozen worden:
wat voor soort bijzin is het (bijvoegelijke/ betrekkelijke bijzin, complementszin, vraagzin etc)?
wat is de rol van de bijzin in de hoofdzin (onderwerpszin, lijdendvoorwerpszin etc)?
welk voegwoord verbindt de hoofd en de bijzin (που, αν, γιατί etc)?
heeft een keuze bij één van deze invalshoeken consequenties voor het werkwoord in de bijzin?
in hoeverre beïnvloeden deze keuzes elkaar, danwel sluiten keuzes elkaar uit?

De verschillende keuzes voor deze invalshoeken, zijn zoveel mogelijk in afzonderlijke keuzebalken ondergebracht.
Alternatieve keuzes van de ene invalshoek die bij een keuze van binnen een andere invalshoek, zijn in de keuzebalken zichtbaar gemaakt door een blanco achergrondkleur en door 'paraplu's' die de alternatieven omvatten.
De keuzebalk van invalshoeken die even niet relevant zijn, blijven buiten de 'paraplu' zichtbaar, bevatten geen keuze met blanco achtergrond en zijn daarvan gescheiden door een horizontale lijn.