◄***

▼**

►***

▲****

Overzicht 1e conjugatie, 2e stam, actief

 

Type A

De belangrijkste uitsplitsing van werkwoorden ') van de 1e conjugatie type A vindt plaats bij de vorming van de tweede stam (bij de eerste stam vindt alleen een afsplitsing van de werkwoorden op -ίρω en -άρω plaats, die overigens bij de bepaling van de tweede stam terugkomt): wordt de tweede stam gevormd door toevoeging van een σ aan de eerste stam of niet.
Wordt de tweede stam gevormd door toevoeging van een σ dan spreekt men van een sigmatische tweede stam. In het andere geval van een asigmatische tweede stam.

 

sigmatische tweede stam	eerste stam op	tweede stam op					")
B-groep	labiaal: β π φ ψ en: πτ λπ μπ μ ρπ φτ ευ αυ	ψ	κρυβ- εγκαταλειπ- αλειφ- καλυπτ- περιθαλπ- παραπεμπ- τερπ- βλαφτ- μαζευ-	κρυψ- εγκαταλειψ- αλειψ- καλυψ- περιθαλψ- παραπεμψ- τερψ- βλαψ- μαζεψ-	κρύβω εγκαταλείπω αλείφω - καλύπτω περιθάλπω παραπέμπω - τέρπω βλάφτω μαζεύω -	verbergen verlaten insmeren bedekken verplegen verwijzen amuseren beschadigen verzamelen	52 29 55 43 2 8 3 9 242
	φτ	σ	πεφτ-	πεσ-	πέφτω	vallen	8
	ευ αυ	ευσ αυσ	εκπαιδευ- αναπαυ-	εκπαιδευσ- αναπαυσ-	εκπαιδεύω αναπαύω	opleiden doen rusten	173 7
T-groep	dentaal: δ θ τ en: λ λλ λν ρ σ	σ	διαψευδ- πείθ- θετ- αρεσ-	διαψευσ- πεισ- θεσ- αρεσ-	διαψεύδω πείθω θέτω - - - - αρέσω	ontkennen overtuigen leggen zinnen	4 14 22 2
A-groep	klinker: ει ου ε υ	σ ξ	αποκλει- αποκρου- συνδε- σπολυ- αναδεικνύ-	αποκλεισ- αποκρουσ- συνδεσ- απολυσ- αναδειξ-	αποκλείω αποκρούω συνδέω απολύω αναδεικνύω	uitsluiten afstoten verbinden ontslaan tonen	3 7 12 42 8
	klinker: ε	ευσ	πνε-	πνευσ-	πνέω	waaien	23
N-groep	αν εν ειν ην ων ιν υν μν	σ	πιαν- δεν- κλειν- σβήν- πληρων- ντυν-	πιασ- δεσ- κλεισ- σβησ- πληρωσ- ντυσ-	πιάνω δένω κλείνω σβήνω πληρώνω - ντύνω -	nemen binden sluiten doven betalen kleden	16 24 4 6 718 10
	αιν	ασ	σωπαιν-	σωπασ-	σωπαίνω	zwijgen	7
	αιν	ησ	ανασταιν-	αναστησ-	ανασταίνω	doen herrijzen	18
Z-groep	αζ ιζ	σ	διαβαζ- οριζ-	διαβασ- ορισ-	διαβάζω ορίζω	lezen bepalen	519 904
	αζ ιζ	ξ	αλλαζ- αγγίζ-	αλλαξ- αγγιξ-	αλλάζω αγγίζω	veranderen aanraken	108 14
G-groep	gutturaal: γ γγ γχ κ χ χν ρχ	ξ	ανοιγ- σφιγγ- ελεγχ- πλεκ- προσεχ- φτιαχν- υπαρχ-	ανοιξ- σφιξ- ελεγξ- πλεξ- προσεξ- φτιαξ- υπαρξ-	ανοίγω σφίγγω ελέγχω πλέκω προσέχω φτιάχνω υπάρχω	openen klemmen controleren breien opletten maken bestaan	39 6 21 12 5 29 6
	σσ ττ	ξ	αναπτυσσ- εισπραττ-	αναπτυξ- εισπραξ-	αναπτύσσω εισπράττω	ontwikkelen incasseren	48 10
asigmatische tweede stam	eerste stam op	tweede  stam op
N-groep	μ	μ	διανεμ- συνδραμ-	διανειμ- συνδραμ	διανέμω συνδράμω	verdelen helpen	5 2
	αν αυν εν ειν ην ων μν	αν - ειν υν ειν - - αμ/αν -	καν- μεν- πλεν- προτειν- αποκάμν- -	καν- μειν- πλυν- προτειν- αποκαμ- αποκαν- -	κάνω μένω πλένω προτείνω - - αποκάμνω τέμνω	doen blijven wassen voorstellen afronden snijden	6 12 3 15 1 3
	ιν υν	ιν υν	κριν- μολυν-	κριν- μολυν-	κρίνω μολύνω	oordelen vervuilen	22 53
	αιν	αν	ζεσταιν-	ζεσταν-	ζεσταίνω	verwarmen	94
	αιν	υν	ακριβαιν-	ακριβυν-	ακριβαίνω	duurder worden	34
	αιν	--	καταλαβαιν- αποτυχαιν-	καταλαβ- αποτυχ-	καταλαβαίνω αποτυχαίνω	begrijpen falen	39 6
R-groep	αρ ιρ	αρ(ισ)- ιρ(ισ)-	σοκαρ- σερβιρ-	σοκαρ- σοκαρισ- σερβιρ- σερβιρισ-	σοκάρω σερβίρω	shockeren serveren	168 5
T-groep	αιρν ερν	ηρ ερ ειρ αρ υρ	παιρν- φερν- δερν- γδερν- σερν-	παρ- φερ- δειρ- γδαρ- συρ-	παίρνω φέρνω δέρνω γδέρνω σέρνω	nemen dragen slaan villen slepen	6 19 16 7 3
	ρ	ρ	συρ-	συρ-	σύρω	trekken	28
	λλ λν λ	ειλ αλ ειλ -	παραγγελλ- περιβαλλ- στελν-	παραγγειλ- περιβαλ- στειλ-	παραγγέλλω περιβάλλω στέλνω	bestellen omringen zenden	21 37 7
G-groep	ξ	υγ	αποφευγ-	αποφυγ-	αποφεύγω	vermijden	10

Een - in dit overzicht geeft aan dat er geen werkwoord is voor deze stam met een regelmatige 2e stam actief.

Let wel. Dat werkwoorden tot eenzelfde groep behoren en dus op overeenkomstige wijze de tweede stam vormen, betekent niet dat zij ook in alle van de tweede stam afgeleide vormen overeenstemmen. Het komt zelfs voor dat werkwoorden die tot dezelfde familie behoren (samenstellingen op basis van eenzelfde 'basis'-werkwoord), een verschillende vervoeging hebben.
Bijvoorbeeld:
- bij de vorming van de 2e stam passief bestaan steeds varianten: -φτ-, -φθ- of beide; -χτ-, -χθ- of beide; en diverse andere varianten
- bij vele werkwoorden ontbreken de passieve vormen. Bijvoorbeeld: σκύβω (bukken), λήγω (verstrijken), ραίνω (besprenkelen);
- een aantal werkwoorden hebben een 2e stam passief die niet op de 2e stam actief is gebaseerd maar die herkenbaar is doordat de laatste klinker van de stam vervangen is door een -α-. Bijvoorbeeld: εμπλέκω (betrekken, betrokken raken), coniunctivus passief: εμπλακώ.

Onregelmatige vorming van de tweede stam

	eerste stam	tweede stam						")
	op	niet op	maar op
B-groep	labiaal: β π λπ μπ μ ρπ φ πτ φτ ψ ευ αυ	ψ	δ π σ σ	δω πρέπει εκπέσω πέσω	είδα έπρεπε εξέπεσα έπεσα	- βλέπω πρέπει - - - - - εκπίπτω πέφτω - - -	zien moeten ontheven worden vallen	6 1 8 8
	labiaal: ευ, αυ	σ				- -
T-groep	dentaal: δ θ σ λ λλ λν ρ ρν	σ		παραδώσω θελήσω άρω	παρέδωσα θέλησα ήρα	παραδίδω - - θέλω - - αίρω -	uitleveren willen opheffen	15 2 5
A-groep	klinker: ει ου ε υ	σ				- - - -
	klinker: ε	ευσ				-
N-groep	αν αυν εν ειν ην υν μν			αυχήσω παραστήσω απολαύσω απελάσω	αύξησα παρέστησα απόλαυσα απέλασα	αυξάνω παριστάνω απολαμβάνω απελαύνω - - - - -	vermeerderen uitbeelden zich verheugen uitzetten	5 1 1 3
	ιν ων	σ σ	ι ωσ ξ	πιω δώσω μαζώξω μουλώξω	ήπια δέδωσα μάζωξα μούλωξα	πίνω δίνω μαζώνω μουλώνω	drinken geven verzamelen hurken	5 10 1 1
	αιν		ξ	βυζάξω	βύζαξα	βυζαίνω	zuigen	1
	αιν			αρτύσω	άρτυσα	αρταίνω	kruiden	1
	αιν			μπω βγω	βπήκα βγήκα	μπαίνω βγαίνω	binnengaan naar buiten gaan	1 22
	αιν			πάω	πήγα	πηγαίνω	gaan	5
Z-groep	ιζ αζ	σ		βάλω	έβαλα	- βάζω	plaatsen	8
	ιζ αζ	ξ				- -
G-groep	gutturaal: γ γγ κ σκ χ γχ ρχ σχ χν			εισαγάγω βρω διαγνώσω έχω παράσχω κατασχέσω	εισήγαγα βρήκα διέγνωσα είχα (parat) παρείχα κατάσχεσα	εισάγω - - βρίσκω διαγνώσκω έχω παρέχω - - κατάσχω -	invoeren vinden diagnosticeren hebben verschaffen confisqueren	20 11 4 8 9 5
	σσ ττ					- -

Een - of het ontbreken van een voorbeeld in dit overzicht geeft aan dat er geen werkwoord is met deze stam dat een onregelmatige vorming van de 2e stam actief heeft.

Type B

Op ακούω, σκάω en σπάω na, is de vorming van de 2e stam van de werkwoorden van type B onregelmatig.

eerste stam op	tweede stam op	1e stam	2e stam			")
ου α	σ	ακου- σκα- σπα-	ακουσ- σκασ- σπασ-	ακούω σκάω σπάω	horen barsten breken	9 9
α αι	ξ	φυλ- φται-	φυλαξ- φταιξ-	φυλάω φταίω	bewaren schuld hebben	4 1
αι	ψ	κλαι- και-	κλαψ- καψ-	κλαίω καίω	huilen verbranden	2 8
ω ε		τρω- λε- εκλεγ-	φα- π- εκλεξ-	τρώω λέω εκλέγω	eten zeggen verkiezen	17 9 6

Let wel. Dat werkwoorden tot eenzelfde groep behoren en dus op overeenkomstige wijze de tweede stam vormen, betekent niet dat zij ook in alle van de tweede stam afgeleide vormen overeenstemmen.

Bijvoorbeeld:

ζεσταίνω ζεστάνω ζεσταθώ - verwarmen
απολυμαίνω απολυμάνω απολυμανθώ - desinfecteren

 

') De indeling van de werkwoorden op niveau *** volgt de indeling van Lauxtermann. Dit betekent dat de werkwoorden van de 1e vervoeging met het accent op de stam bij het bepalen van de 2e stam actief onderscheiden worden in werkwoorden waarvan de vorming van de 2e stam actief gebaseerd is op toevoeging van een -σ- aan de 1e stam, en werkwoorden waarbij dat niet het geval is. Hoewel dit onderscheid taalkundig illustratief is voor de vorming van de 2e stam actief, levert het geen praktisch overzicht dat inzicht geeft in alle mogelijkheden bij alle uitgangen van de 1e stam.
Ook bij dit onderscheid (wel of niet toevoeging van een -σ-) speelt een nader onderscheid op basis van de laatste letter van de stam een rol om te bepalen welke effecten door het toevoegen van de σ optreden (π + σ wordt ψ, κ + σ wordt ξ, etc.).
Daarom is deze indeling als verdere uitsplitsing hier toegevoegd. Dit heeft dan weer aanvullende nadelen voor de overzichtelijkheid bij werkwoorden die de 2e stam actief vormen zonder toevoeging van een -σ- en bij werkwoorden die de 2e stam actief helemaal afwijkend vormen. Voor de volledigheid van mogelijkheden is toch de hand gehouden aan deze nadere uitsplitsing.

Juist om die redenen is op niveau ** de laatste letter van de 1e stam als uitgangspunt gekozen zonder specifieke indeling naar al of niet toevoegen van een -σ-.

 

") Om een indruk te geven van het belang van een bepaalde categorie is het aantal werkwoorden vermeld dat deze vervoeging heeft van de plm 5600 werkwoorden die in de woordenlijstnieuwgrieks voorkomen.