◄**

▼*

►**

Partikels

Partikels zijn kleine onverbuigbare woorden die over het algemeen een speciale unieke functie in de zin vervullen.
Het Nederlandse woordje 'te' in 'te groot' zou als partikel kunnen worden gezien. Het wordt in het Nederlands echter tot de bijwoorden gerekend. Zie voor een bespreking van 'te' de betrefende pagina in de syntaxis.

Het gebruik van partikels in het Grieks en in het Nederlands stemt niet overeen.

 

Hierna volgt een overzicht van enkele kleine onverbuigbare woorden.
Nb. Sommige woorden die misschien op een partikel lijken, zijn hier ook opgenomen met een vewijzing en een link naar de juiste woordsoort.
Nb. Zie ook de bespreking van partikels in de syntaxis.

 

Het

Het woord 'het' kan zowel een lidwoord als een persoonlijk voornaamwoord zijn. Het kan echter ook als onbepaald voornaamwoord worden gebruikt.
Bijvoorbeeld: ik ben het beu, met mij gaat het niet goed
Behalve het onpersoonlijk gebruik van 'het' (het regent), kent het Grieks constructie die  rechtstreeks overeenkomt met het gebruik van 'het' in een zin als 'met mij gaat het niet goed'.
Het gebruik van 'het' wordt besproken bij de onbepaalde voornaamwoorden in de Syntaxis.

 

Er

Het woord 'er' is eigenlijk een bijwoord.

Bijvoorbeeld: zij ziet er goed uit, er was niets van te begrijpen
Het gebruik van 'er' wordt besproken bij de bijwoorden in de Syntaxis.

 

Te

Het woord 'te' is eigenlijk een bijwoord
Het gebruik van 'te' wordt besproken bij de bijwoorden in de Syntaxis.

 

Men

Het woord 'men' is eigenlijk een onbepaald voornaamwoord
Het gebruik van 'men' wordt besproken bij de onbepaalde voornaamwoorden in de Syntaxis.
 

Θα

Het partikel θα wordt gebruikt voor de werkwoordsvormen van de toekomend tijd.
Dit kan zowel een enkelvoudige als een samengestelde zin betreffen.
Zie ook:
- hoofdzin ingeleid door het partikel θα
- syntaxis en futurum.

 

Να

Het woord να komt in verschillende situaties voor:
- als partikel kan het een hoofdzin inleiden;
- als voegwoord kan het een bijzin inleiden;
- als partikel kan het onderdeel uitmaken van een voegwoord:  για να (om te, opdat), ώστε να (zodat), ώσπου να (totdat), πριν να (voordat), σαν να (alsof);
- als partikel/ tussenwerpsel kan het de functie van een aanwijzend voornaamwoord hebben: ziedaar, hier, daar.

Μεν

Het partikel μεν wordt in de hoofdzin gebruikt in combinatie met een nevenschikkend voegwoord om een tegenstelling te benadrukken.

Δε, δεν

Het woord δε kan de volgende functies hebben:
- als bijwoord: ontkenning, δε of δεν: niet;
- als partikel, δε: benadrukking van een tegenstelling: echter;
- als voegwoord, δε: inleiding van een bijzin die een tegenstelling aanduidt: maar.

Bijvoorbeeld:

δεν το ξέρει.	hij weet het niet.	ontkenning
ο δε μαθητής άκουγε προσεκτικά.	de leerling echter luisterde aandachtig.	tegenstelling
εμείς μεν φύγαμε, εκείνοι δε μείνανε.	wíj zijn weggegaan, maar zíj zijn (nog) gebleven.	voegwoord

Μη, μην

Het partikel μη kan de volgende functies hebben:
- als bijwoord: ontkenning: μη of μην: niet;
- als voegwoord: μη, μην of μήπως: de inleiding van een bijzin die vrees aanduidt: dat (misschien);

Bijvoorbeeld:

μη φοβάσαι παιδί μου

wees niet bang, mijn kind.

Ας

Het partikel ας is een overblijfsel van een vorm van het werkwoord αφήνω (laten).

Het vormt daarom steeds een inleiding tot een aansporende, toegevende of wensende zin.

ας στήσουμε τη σκηνή εδώ πέρα.	laten we hier de tent maar opzetten.
ας έρθει κι ο Πέτρος.	laat Piet ook maar komen.
ας είναι.	het zij zo.

Πιο

Het bijwoord πιο komt voor in combinatie met bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden om de vergrotende (meer) of overtreffende (meest) trap aan te duiden.

Δα

Het partikel δα wordt gebruikt ter versterking van een τόσος met verkleinwoord of een uitspraak.

τη γνώριζει από τόσο δα κοριτσάκι.	hij kent haar vanaf dat ze zo'n klein meisje was.
έλα δα, μην κάνεις έτσι.	kom op nou, stel je niet aan!
δεν είναι δα και τίποτα σπουδαίο.	het is toch helemaal niet belangrijk.

 

Και

 

Het woord και (of κι) kan de volgende functies hebben:
- als nevenschikkend voegwoord: και: en;
- als onderschikkend voegwoord: και: terwijl;
- als bijwoord: και: ook;
- als bijwoord: om nadruk te geven in enkele speciale combinaties.

Bijvoorbeeld:

αλάτι και πιπέρι	peper en zout
θα ' ρθεις και εσύ αύριο;	kom je morgen ook?
φοβάται και τον έισκιο του.	hij is zelfs bang voor zijn eigen schaduw.
δεν είναι δα και τίποτα σπουδαίο.	het is toch helemaal niet belangrijk.

Zie ook de volledige beschrijving van de betekenissen van και in de Syntaxis.