Breuken
Stambreuken
De stambreuk 1/2 wordt meestal weergegeven door het zelfstandig
gebruik van het bijvoeglijk naamwoord μισός (half):το μισό (de helft).
De stambreuken (1/3, 1/4,
1/5 etc.) worden gevormd door zelfstandig
gebruik van het rangtelwoord: το τρίτο, το τέταρτο,
το πέμπτο κλπ.
Nb. Het Grieks gebruikt hier overwegend het
bepaalde lidwoord.
Gebroken getallen
Gebroken getallen (2/3, 3/4 etc) worden gevormd door combinatie van hoofdtelwoord tussen het lidwoord en de betreffende stambreuk te plaatsen.
| το ένα τρίτο | één derde |
| τα δυο τρίτα | twee derde |
| το ένα τέταρτο | één vierde, een kwart |
| τα τρία τέταρτα | drie vierde, driekwart |
Het begrip waar de breuk bij hoort en waarvan het de hoeveelheid aanduidt, staat soms in de genitivus.
| το ένα τρίτο του πληθυσμού | één derde van de bevolking |
| τα τρία τέταρτα των υποψηφίων | driekwart van de kandidaten |
| πέντε είναι το μισό του δέκα | vijf is de helft van tien |
| το δεύτερο μισό του20ου αιώνα | de tweede helft van de 20e eeuw |
| μισό κιλό κρασί | een halve liter wijn |
| φορτίο μισού τόνου | een lading van een halve ton |
| όλα στη μισή τιμή | alles voor de halve prijs |
Gemengde getallen
Gemengde getallen zijn de som van een geheel getal en een breuk: 7 3/4, 3 1/2, 1,5.
Half
Voor gemengde getallen die zijn samengesteld met 1/2 vormt het
Grieks door achter het hoofdtelwoord de uitgang -μισι
of -ήμισι te plakken:
ενάμισι, δυόμισι, τριάμισι, τεσσεράμισι, πεντέμισι, εξήμισι,
εφτάμισι, οχτώμισι, εννιάμισι, δεκάμισι, εντεκάμισι, δωδεκάμισι
etc. (1,5 2,5 3,5 enz.).
De getallen ενάμισι, τριάμισι
en τεσσεράμισι worden als
volgt verbogen.
| 1 1/2 | 3 1/2 | 4 1/2 | |||||
| man | vr | onz | man/vr | onz | man/vr | onz | |
| nom | ενάμισης | μιάμιση | ενάμισι | τρεισήμισι | τριάμισι | τεσσερισήμισι | τεσσεράμισι |
| gen | ενάμιση | μιάμισης | ενάμισι | - | - | - | - |
| acc | ενάμιση | μιάμιση | ενάμισι | τρειςήμισι | τριάμισι | τεσσερισήμισι | τεσσεράμισι |
De overige combinaties met-μισι of -ήμισι worden niet verbogen.
Eνάμισης
wordt gevolgd door een enkelvoudig zelfstandig naamwoord.
Alle andere
hoofdtelwoorden op -μισι
of-ήμισι worden
gevolgd door een meervoudig
zelfstandig naamwoord.
| μισή ώρα | een half uur |
| ενάμισης τόνος | anderhalve ton |
| φορτίο ενάμιση τόνου | een lading met een gewicht van anderhalve ton |
| σε ενάμιση χρόνο | binnen anderhalf jaar |
| μιάμιση μπανάνα | anderhalve banaan |
| μιάμιση δραχμή | anderhalve drachme |
| μιάμιση ώρα | anderhalf uur |
| μάθημα μιάμισης ώρας | een les van anderhalf uur |
| ενάμισι κιλό | anderhalve kilo |
| μπουκάλι ενάμισι λίτρου | een fles van anderhalve liter |
| στις δυόμισι | om half drie |
| τρεισήμισι ώρες | drie en een half uur |
| πεντέμισι ώρες | vijf en een half uur |
| πεντέμισι κιλά | vijf en een halve kilo |