fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Synt/SyntWerw/SyntWerw2Deel>

Zinsleer, werkwoord


Deelwoorden


De deelwoorden zijn:
- het tegenwoordig deelwoord actief
- het tegenwoordig deelwoord passief
- het voltooid deelwoord

Het tegenwoordig deelwoord actief

Het tegenwoordig deelwoord is onverbuigbaar.
Het kan niet attributief (als een bijvoeglijke bepaling) gebruikt worden 1 ), maar alleen als een predicatieve bepaling (bepaling van gesteldheid) bij het onderwerp:


κλαίγοντας έβγαινε έξω. huilend liep hij de deur uit.

Soms heeft het tegenwoordig deelwoord een causale betekenis (te vergelijken met die van een causale bijzin ingeleid door bijvoorbeeld: omdat, aangezien):

μην μπορώντας να φύγουν, έμειναν σπίτι. omdat ze niet weg konden, zijn ze thuis gebleven
(
lett.: niet kunnende weggaan).

De ontkenning bij het tegenwoordig deelwoord is μη(ν).

De zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord staan achter het tegenwoord deelwoord (net als het geval is bij de gebiedende wijs):

δίνοντάς του τα θα σώσεις τη ζωή σου. door het hem te geven, red je je leven.
μη δίνοντας του τα θα χάσεις τη ζωή σου. door het hem niet te geven, zal het je je leven kosten.


1
) Op elke regel is natuurlijk een uitzondering: τα λιμνάζοντα ύδατα - het stilstaande water.


Het is vooral de groep van deelwoorden op -ων die ook als bijvoeglijk naamwoord kunnen worden gebruikt. Deze deelwoorden worden momenteel als bijvoeglijke naamwoord gezien.
Bijvoorbeeld ook: το επείγον τηλεφώνημα - het noodzakelijke telefoontje

En terwijl het tegenwoordig deelwoord niet gebruikt kan worden als bijvoeglijk naamwoord, kan het in een enkel geval wel gebruikt worden als zelfstandig naamwoord: οι παλιννοστούντες- de remigranten.

 

 

Het tegenwoordig deel woord passief

Een beperkt aantal werkwoorden heeft een tegenwoordig deelwoord passief. Dit deelwoord fungeert als een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord:


ένα πουλί πετάμενο een vliegende vogel
με τρεμάμενα χέρια met trillende handen
οι εργαζόμενες γυναίκες de werkende vrouwen
τρεχούμενο νερό stromend water
τα στεκάμενα νερά het stilstaande water
η συρόμενη πόρτα de schuifdeur
η περιστρεφόμενη πόρτα de draaideur
οι διαμαρτυρόμενοι de protestanten
το περιεχόμενο de inhoud
ο διανοούμενος de intellectueel
το φαινόμενο het fenomeen, verschijnsel

Het tegenwoordig deelwoord van sommige deponentia wordt wel predicatief gebruikt:


φοβούμενος μήπως τον χτυπήσουν, έφυγε τρέχοντας. hij rende weg uit angst dat ze hem zouden slaan.
(lett.: bevreesd dat zij hem zouden slaan, ging hij rennend weg).
θυμούμενη τον πατέρα της, χαμογέλασε. denkend aan haar vader, glimlachte ze.

In voorgaande voorbeelden wordt het Griekse tegenwoordig deelwoord passief in het Nederlands weergegeven met een (actief) tegenwoordig deelwoord.
Omdat het Nederlands geen passief tegenwoordig deelwoord kent, komt het regelmatig voor dat het Griekse passief tegenwoordig deelwoord in het Nederlands weergegeven wordt met een voltooid deelwoord:
ονομαζούμενος genaamd, genoemd
το προστατευόμενο είδος de beschermde (dier)soort
το απειλούμενο είδος de bedreigde (dier)soort
Dit is te begrijpen als men aan het voltooid deelwoord het wat ongebruikelijke 'wordende' toevoegt: 'genoemd wordende', beschermd wordende etc. .

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright

  

Betekenis:
Semantiek

l

Zin:
Syntaxis

l
Woord:
Morfologie
l

Letter:
Alfabet

l

Klank:
Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

 

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht

Alle onderwerpen komen in ieder geval op niveau 1 aan de orde.
Een zwart naar boven wijzend driehoekje geeft aan dat een onderwerp ook op een hoger niveau aan de orde komt.

De zwarte naar links en rechts wijzende gesloten driehoekjes in het midden van het scherm zijn links naar de volgende pagina van hetzelfde onderwerp op hetzelfde niveau.

Teksten met een gestippelde onderstreping zijn links en/of tooltips.

In het geval van een link wijzigt tevens de achtergrondkleur.