◄**

►**

Leestekens

τα σημεία στίξης

Het Grieks kent de volgende leestekens: punt, komma, hoge punt, dubbele punt, uitroepteken, liggend streepje, aanhalingsteken, gedachtepuntjes, accentteken, apostrof en trema.
Voor het vraagteken, de puntkomma en de aanhalingstekens gebruikt het Grieks andere symbolen dan het Nederlands.

η τελεία

De punt staat aan het eind van de zin. De punt impliceert dat de zin zowel syntactisch als logisch voltooid is; de punt duidt tevens op de adempauze die de spreker tussen de zinnen inlast.

Verder wordt de punt gebruikt voor getallen met meer dan vier cijfers: bijv. 25.000.000 en 53.351, maar (zonder punt) 8, 16, 160 en 1600.
De punt is tevens verplicht bij afkortingen.

κπλ.	και τα λοιπά	enzovoort
o Φ.Π.Α.	ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας	(BTW)

το κόμμα

De komma staat midden in de zin.
De komma duidt op een lichte adempauze die de spreker bij het spreken inlast.
Daarnaast speelt de komma een syntactische rol, namelijk:

a)	bij opsommingen van gelijkwaardige zinsdelen:
	μια ξανθιά, χλωμή Ολλανδέζα een blonde, bleke Nederlandse
b)	na aanspreekvormen:
	Αλέξανδρε, έλα δω Alexander, kom hier
c)	bij tussenvoegingen:
	Ο Γιάννης, όπως πάντα, δεν είχε λεφτά πάνω του. zoals altijd had Giannis geen geld bij zich.
d)	bij de scheiding van hoofdzinnen indien die met elkaar verbonden zijn door een voegwoord van tegenstelling (αλλά, μα):
	μπορεί να μετάνιωσε η Μαρία, αλλά δεν το δείχνει. Maria heeft misschien wel spijt, maar ze laat het niet merken.
e)	bij de scheiding van hoofdzinnen en bijwoordelijke bijzinnen:
	- aan het eind van de bijwoordelijke bijzin die gevolgd wordt door (een deel van) de hoofdzin is de komma verplicht   τώρα που σε ξέρω καλύτερα, καταλαβαίνω τα προβλήματά σου. nu ik je beter ken, begrijp ik je problemen.  - aan het begin van de finale (για να, να) en consecutieve (ώστε, που) bijwoordelijke bijzin die voorafgegaan wordt door (een deel van) de hoofdzin wordt geen komma geplaatst  - aan het begin van de conditionele (αν) en causale (γιατί) bijwoordelijke bijzin is de komma niet nodig als de bijzin nauw samenhangt met de hoofdzin  - aan het begin van de overige bijwoordelijke bijzinnen wordt een komma geplaatst   τρόμαξε πολύ ο Γιάννης, όταν βρήκε ένα ποντίκι στο κρεβάτι του. Giannis schrok erg toen hij een muis in zijn bed aantrof.
f)	aan het begin en eind van uitbreidende bijvoeglijke bijzinnen. Aan het begin van een beperkende bijzin staat geen komma, aan het eind wel. Zowel in het Nederlands als in het Grieks is deze regel aan slijtage onderhevig.
	κάηκε το καινούργιο σπίτι του, που το 'χε χτίσει μαζί με κάτι φίλους. zijn nieuwe huis, dat hij samen met een paar vrienden had gebouwd, brandde af.
g)	bij decimale getallen
	1,25 één en een kwart
h)	in het betrekkelijk voornaamwoord ό,τι (alwat) om het te onderscheiden van het voegwoord ότι (dat).

De komma wordt niet gebruikt:

-	bij de scheiding van hoofdzinnen en complementszinnen (bijzinnen ingeleid door de voegwoorden ότι, πως, που of να)
-	bij de scheiding van hoofdzinnen en indirecte vraagzinnen
-	aan het begin van beperkende bijvoeglijke bijzinnen.

En komma wordt ook gebruikt om dubbelzinnigheid in een zin te vermijden:

ρωτώντας τον, βρήκε το δρόμο.	terwijl hij (het) hem vroeg, vond hij de weg.
ρωτώντας, τον βρήκε στο καφενείο.	al vragend, vond hij hem in het cafe.
ρωτώντας τον τον κοίταζε στα μάτια.	terwijl hij (het) hem vroeg, keek hij hem in de ogen.
σπρώχνοντάς τον, έβγαλε έξω κι αθτόμ και τους φίλους του.	terwijl hij hem duwde, zette hij ook hem en zijn vrienden buiten.
σπρώχνοντας, τον έβγαλε έξω.	al duwend, zette hij hem buiten.
σπρώχνοντάς τον τον έβγαλε έξω.	terwijl hij hem duwde, zette hij hem buiten.

η άνω τελεία

De hoge punt scheidt twee nauw samenhangende hoofdzinnen, vergelijkbaar met de Nederlandse puntkomma. De hoge punt duidt op een adempauze die de spreker inlast.

είχα βαρεθεί· γι'αυτό κι έφυγα νωρίς.

ik had er schoon genoeg van; daarom ben ik ook vroeg weggegaan.

η διπλή τελεία

De dubbele punt vormt de inleiding van

-	de directe rede
	μου είπε: «Θα φύγω τώρα» hij zei me: "Ik ga nu weg".
	De zin in de directe rede begint met een hoofdletter.
-	een conclusie of opsomming
	λοιπόν, υπάρχουν δύο λύσεις: ή εκείνος θα φύγει ή εγώ. er zijn dus twee mogelijkheden: of hij gaat weg of ik.
	De conclusie of opsomming begint met een kleine letter.

το ερωματικό

Het vraagteken staat aan het eind van een vragende zin.

το θαυμαστικό

Het uitroepteken duidt op bewondering, verwonder, ergernis, woede etc.

η παρένθεση

Deze worden gebruikt voor korte uitweidingen, tussenzinnetjes en verklarende termen.

η παύλα

Het liggend streepje heeft als functie:

-	sprekerwisseling in een geschreven dialoog
-	koppelteken ter vereniging van twee begrippen
	μέρα-νύχτα lett. dag-nacht dag in, dag uit

τα εισαγωγικά

Aanhalingstekens worden gebruikt bij:

-	de directe rede
-	titels van boeken en tijdschriften
-	benoemen van begrippen
	η λέξη «φλαξ» ακούγεται άσχημα het woord "flax" klinkt lelijk.

τα αποσιωπητικά

De gedachtepuntjes (drie in getal) geven aan dat de schrijver de zin niet afmaakt of een citaat niet volledig weergeeft.
Ze worden ook vaak gebruikt om aan te geven dat het woord of zinsdeel dat erop volgt, onverwacht, grappig of verwonderlijk is.

ο τόνος

Het accentteken geeft aan op welke lettergreep de klemtoon valt. Soms wordt voor het accentteken ook wel de apostrof gebruikt.

η απόστροφος

De apostrof (ook wel accentteken genoemd) wordt gebruikt wanneer een klinker door klinkerdeletie (elisie, aferesis of apocope) is weggevallen. Soms wordt voor de apostrof ook wel het accentteken gebruikt.

το διαλυτικό

De trema is een leesteken dat aangeeft dat twee op elkaar volgende klinkers niet als een klinkercombinatie gelezen moeten worden.

κοροϊδεύω	[koroïðévo]	belachelijk maken
μωσαϊκό	[mosaïko]	mozaïek
καΐκι	[kaíkji]	vissersboot

De trema wordt niet geplaatst wanneer verwarring is uitgesloten:

-	bij een opeenvolging van letters die per definitie geen klinkercombinatie kunnen vormen
	Μωϊσής [moïsís] Mozes παλαιικός [paleïkós] ouderwets
-	vanwege de plaatsing van het accentteken op de eerste klinker
	γάιδαρος [ɡájdaros] ezel
	Maar:
	του γαϊδάρου   van de ezel